کاربردهای صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای

علوم و فناوری هسته‌ای در حال حاضر به عنوان فناوری برتر (های تک) محسوب می شود. امروزه تأثیر این علوم بر افزایش دانش بشری، طبیعت حاکم و ارائۀ رفاه و خوشبختی به زندگی بشری غیرقابل تردید می باشد و می تواند به عنوان یک عنصر اساسی و مبنای ضروری برای توسعۀ پایدار به شمار آید. درطول نیم قرن گذشته، در پرتو تلاش‌های دانشمندان در سراسر جهان این فناوری نقش مهمی را در توسعۀ صنعت،‌ کشاورزی و پزشکی ایفاء کرده است. استفادۀ رادیوایزوتوپ ها در شناسایی و درمان بیماری ها، کاربرد فناوری هسته‌ای در تولید برق و تولید مواد باکیفیت و مقاومت ویژه و همچنین تولید محصولات کشاورزی مقاوم در برابر خشکسالی و آفات فقط برخی از کاربردهای این علم در پزشکی، صنعت و کشاورزی می باشد.

فناوری هسته‌ای علاوه بر تأمین انرژی پاک، کمک می کند تا: تشخیص پزشکی بهبود یابد، بیماری های بشری درمان شود، تغذیه بشر افزایش یابد، از سلامت حیوانات اهلی مراقبت شود، منابع آبی توسعه یابند، حیوانات خطرناک نابود شوند، بهره وری کشاورزی بهبود یابد، مواد غذایی تأمین شود، کنترل کیفیت صنعتی تقویت شود، و علم شناخت محیط زیست پیشرفت یابد. انرژی هسته‌ای از آن نظر یک فناوری توسعۀ پایدار است که:

• سوخت آن تا قرن ها در دسترس خواهد بود؛
• سابقۀ بی خطر بودن آن برتر از سایر منابع عمده انرژی است؛
• مصرف آن هیچ آلودگی واقعی ایجاد نمی کند؛
•  منابع باارزش سوخت های فسیلی را برای نسل های دیگر حفظ می کند؛
• هزینه های آن قابل رقابت و هم چنان در حال کاهش است؛ و
• پسماندهای آن را می توان برای مدت زیادی بدون خطر کنترل کرد.

کاربرد انرژی اتمی در بخش پزشکی و بهداشتی

طبق آمارهای سا زمان بهداشت جهانی، میزان افراد سرطانی در کشورهای در حال توسعه تا سال 2015  هرساله 10 میلیون نفر افزایش می یابد. این در حالی است که شیوه های زندگی در حال تغییر است. أکثر کشورهای در حال توسعه دارا ی متخصصین کافی در این زمینه یا دستگاه های رادیوتراپی نمی باشند تا بتوانند به طور مؤثر و ایمن با بیماران سرطانی خود تعامل کنند. در بیش از  15کشور آفر یقایی و چند کشور آسیایی، حتی یک دستگاه رادیوتراپی نیز وجود ندارد. از تکنیک ها ی هسته ا ی در ساخت داروهای هسته‌ای نیز استفاده می شود. به طور کلی، می توان موارد ذیل را به عنوان مصادیق کاربرد تکنیک های هسته‌ای در حوزۀ پزشکی نام برد :

• تهیه و تولید رادیوداروی ید131 ؛
• تشخیص بیماری های تروئید و درمان آن‌ها؛
• تهیه و تولید کیت های رادیودارویی جهت مراکز پزشکی هسته‌ای؛
• کنترل کیفی رادیوداروهای خوراکی و تزریقی برای تشخیص و درمان بیماری ها؛
• تهیه و تولید کیت های هورمونی؛
• تشخیص و پیگیری درمان سرطان پروستات؛
• بررسی مراکز عفونی در بدن؛
• تشخیص سرطان‌های کولون، پانکراس، روده کوچک و برخی سرطان‌های سینه؛
• شناخت محل تومورهای سرطانی و بررسی تومورهای مغزی، سینه و ناراحتی های ریوی؛
• تصویرگیری بیماری های قلبی، تشخیص عفونت ها و التهاب مفصلی، آمبولی و لخته های وریدی؛
• تشخیص کم خونی ها یا سندرم اختلال در جذب ویتامین ب 12؛
• تولید دزیمترهای جیبی و محیطی؛
• استریلیزاسیون لوازم پزشکی یک بار مصرف.

کاربرد انرژی اتمی در بخش دامپزشکی و دامپروری

کاربردهای انرژی هسته ای در این حوزه به شرح زیر می باشد :

• نقش تکنیک های هسته‌ای در پیشگیری، کنترل و تشخیص بیماری های دامی؛
• نقش تکنیک های هسته‌ای در تولید مثل دام؛
• نقش تکنیک های هسته‌ای در تغذیۀ دام؛
• نقش تکنیک های هسته‌ای در اصلاح نژاد دام؛
• نقش تکنیک های هسته‌ای در بهداشت و ایمنی محصولات دامی و خوراک دام.

کاربرد تکنیک های هسته‌ای در مدیریت منابع آب

بهبود دسترسی به منابع آب جهان به عنوان یکی از زمینه ها ی بسیار مهم در توسعه شناخته شده است. بیش از یک ششم جمعیت جهان در مناطقی زندگی می کنند که دسترسی مناسب به آب آشامیدنی بهداشتی ندارند. تکنیک ها ی هسته‌ای برای شناسایی حوزه های آب خیز زیر زمینی، هدایت آب های سطحی و زیرزمینی، کشف و کنترل آلودگی و کنترل نشت و ایمنی سدها به کار می روند. از این تکنیک ها، همچنین در شیرین کردن آب شور و آب دریا نیز استفاده می شود.

کاربرد انرژی هسته‌ای در بخش صنایع غذایی و کشاورزی

کاربردهای انرژی هسته ای را در این حوزه می توان به شرح زیر نام برد :

• جلوگیری از جوانه زدن محصولات غذایی؛
• کنترل و از بین بردن حشرات؛
• به تأخیر انداختن زمان رسیدگی محصولات غذایی؛
• افزایش زمان نگهداری؛
• کاهش میزان آلودگی میکروبی؛
• از بین بردن ویروس ها؛
• طرح های باردهی و جهش گیاهانی چون گندم، برنج و پنبه.

کاربرد انرژی اتمی در بخش صنایع

کاربردهای انرژی هسته ای را در این حوزه می توان به شرح زیر نام برد :

• تهیه و تولید چشمه های پرتوزایی کبالت برای مصارف صنعتی؛
• تولید چشمه ها ی ایریدیم برای کاربردهای صنعتی و بررسی جوشکاری در لوله های  نفت و گاز؛
• تولید چشمه های پرتوزا برای کاربردهای مختلف در علوم و صنعت از قبیل: طراحی و ساخت انواع سیستم های هسته‌ای جهت کاربردهای صنعتی، اندازه گیری خاکستر ذغال سنگ، بررسی کوره های مذاب شیشه سازی جهت تعیین اشکالات آن‌ها، نشت یابی در لوله های انتقال نفت با استفاده از تکنیک های هسته‌ای.

کاربرد تکنیک های هسته‌ای در شناسایی مین های ضد نفر

در سال 1383 آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از تکنیک های هسته‌ای در کرواسی به صورت آزمایشی برای شناسایی مین های ضدنفر استفاده نمود. نتیجه این بود که اندازه های خاصی از این مین ها در اعماق مختلف و در شرایط خشکی خاک زمین شناسایی شدند.

کاربرد انرژی اتمی در تولید الکتریسیته

با توجه به مزیت های متنوع انرژی هسته ای، مهمترین کاربرد این انرژی در حوزۀ تولید الکتریسیته یا برق هسته ای می باشد.